8 Şubat 2008 Cuma

PETLERDE SALDIRGANLIK (AGRESYON)

Petlerin kendilerine zarar veren, sınırlayan veya baskı altına alan diğer organizmalara karşı gösterdikleri; savunma (defansif), saldırı (ofansif) veya zarar verici-yırtıcı amaç taşıyan davranışların bütününe agresyon ( saldırganlık) denir.

Ofansif agresyon; Provoke edilmeden diğer canlılar üzerinde baskı kurmak ve kazanç elde etmek amacıyla sergilenen saldırganlık biçimidir, basit olarak sergilenen saldırganlığın biçimine göre baskın (dominans) saldırganlık , erkekler arası saldırganlık ve dişiler arası saldırganlık olarak üç gruba ayrılır

Defansif agresyon; Hedef canlıyı uyarmak ve göz dağı vermek amacıyla gösterilen savunmacı saldırganlık biçimidir. Korku kaynaklı, bölgesel savunma nedenli, koruyucu amaçlı (yemek-oyuncak), irritasyon kaynaklı (ağrı-isteğinin yerine gelmemesi) ve yavru koruma içgüdüsü kaynaklı agresyon olarak sınıflandırılabilir.

Patofizyolojisinde ; belirgin açık bir patofizyolojik açıklama yapmak oldukça güçtür ancak merkezi sinir sistemindeki biyokimyasal anormalliklerin agresyona yol açabileceği bildirilmektedir.
Saldırganlığa tüm ırk, yaş ve cinsiyetteki hayvanlarda rastlanılabilir. Saldırgan özellik gösterme eğilimindeki ırklar ; Cocker spaniel'ler, springer spaniel'ler, German shepherd'lar Pit bull'lardır. Dominant agresyona bağlı ofansif agresyonun en sık görüldüğü yaşlar 1-2 yaşlar arasıdır.Kısırlaştırılmamış erkek köpeklerde agresyona daha sık rastlanılmaktadır.

saldırgan davranışın ifadesi duruştaki atak görüntü, hırlama, dişlerin gösterme, havlama ve fiili saldırı olarak ortaya çıkmaktadır. Hastalığın geçmişi araştırılırken sorulacak sorulardan en önemlileri ; Saldırganlık ilk ne kadar süre önce görüldü? hangi sıklıkla saldırganlık sergilenmekte? Sorularıdır.

Saldırganlığın ne tür saldırganlık olduğunu saptanmasında kullanılan bir yöntem, petle karşı karşıya geçip avuç içinin hızla hastaya doğru hareket ettirilmesidir, dominant agresyon sergileyen bir köpekte bu harekete verilen karşılık havlama ve ani bir atak şeklinde olurken, defansif agresyon sergileyen köpekte, kuyruðunu bacaklar arasýna kýstýrma, kulaklarýný geriye yönlendirme ve köpeğe gösterilen avuç içinin bir kaç kez daha hýzla hareket ettirilmesiyle nihayet köpeğin vermiþ olduğu atak, havlama, hırlama tepkileridir.

Saldırganlığın Nedenleri ; Saldırganlık normal davranışın bir parçası olabildiği gibi ırk, yaş, cinsiyet, içinde bulunulan sosyal duruma göre ortaya çıkmaktadır. Hastada oluşan erken sosyalizasyon bozuklukları saldırganlığa yol açabilir.

Teşhis ; Ayırıcı Tanı ; Saldırganlığın davranış bozukluğundan mı? patolojik bir bozukluk sonucu mu oluştuğunun tespit edilmesi çok önemlidir. Saldırgan davranışlara yol açan hastalıklar tiroid hormonu bozuklukları, vücuda ağrı ve rahatsızlık veren yara, paraziter invazyonlar gibi hastalıklar, kimi durumlarda serebral neoplaziler ve kuduz hastalığıdır. Davranış bozukluğuna bağlı saldırganlığın var olup olmadığının anlaşılmasında daha önce yukarıda sayılan hastalıklara yönelik endokrin kan testlerinin yapılması ve beyin tümörlerine karşı görüntüleme araçlarından yararlanılması gerekmektedir.

Yapılabilecekler
1-Çevresel önlemler ; insanların yaralanmasını önleyici tedbirler; kapı-duvar gibi bariyerler. Isırmayı önlemek için ağızlık.
2-Davranış değişimi Eğitimi: 1.adım: hastaya olan ilgi maksimum düzeye çıkarılarak 2 hafta boyunca hasta gözlemlenir bu süre içerisinde agresyona neden olan durumlar bir liste halinde yazılır ilerleyen süre içerisinde agresyona yol açan durumun ortaya çıkmasından kaçınılır.Davranış değişimi, 2.adım: hasta üzerinde sahibinin hakimiyetini yeniden tesis edici uygulamalar yapılır, hastaya otur kalk komutları öğretilir ve yürüyüşe gitmeden önce veya yemeğini vermeden hemen önce tekrarlanıp yaptırılarak bunlara uyması sağlanır.Davranış değişimi, 3.adım: daha önce agresyona neden olan durum tekrar yaratılarak bu arada otur yat komutlarına hastadan uyması istenir.
3-Cerrahi girişim: Kısırlaştırma operasyonu.
4-İlaçla tedavi: Hekimin uygun gördüğü ve doze edeceği antidepressantlar kullanılabilir.

0 Yorum:

Yorum Gönder

Kaydol: Kayıt Yorumları [Atom]

<< Ana Sayfa